Door Patricia Heije - oprichter van Stiefgoed
De 12 grondbeginselen van het samengesteld gezin: 6. Vermijden
Een samengesteld gezin is leuk, uitdagend en verfrissend, maar ook zo nu en dan onbegrijpelijk, een desillusie of eenzaam. Hoe je het ook bekijkt, een samengesteld gezin is anders dan een kerngezin. Hoe anders? Dat staat beschreven in de 12 grondbeginselen van het samengesteld gezin. Vandaag het zesde grondbeginsel;
6. Maak problemen bespreekbaar, vermijden doet lijden.
Samengestelde gezinnen worden wel eens vergeleken met beroepsmatige organisaties. En dat is terecht, alleen is de liefde anders (hoop ik). Er zijn mensen bij elkaar die samen een systeem vormen, die geen gezamenlijke geschiedenis hebben net als een professionele organisatie. De een komt van links, de ander van rechts. Dan gelden er teamvormingsregels. De teamontwikkelingsfase van Tuckman vertelt het volgende: na de vormfase, waarin alles nieuw en vreemd is en er nog onvoldoende veiligheid is om je helemaal te laten zien, komt de stormfase. Om door te kunnen ontwikkelen als samengesteld gezin is er een stormfase nodig, waarin conflicten aangaan noodzaak én normaal is. Zonder stormfase leer je elkaar niet echt kennen en groei je niet door als samengesteld gezin, daarvoor moet je nu eenmaal ook de lelijke kant van alle gezinsleden hebben gezien. Het is voor ouders en stiefouders de kunst om kinderen – ook in deze fase – de ruimte te gunnen om zélf conflicten op te lossen. Alleen dan leveren conflicten ook groei op.
Conflicten aangaan vraagt lef. De een kan dat eerder aan dan de ander. Over het algemeen schrikken gezinsleden bij de eerste ruzie, omdat dit spannend is. Je hebt dit nog nooit meegemaakt met elkaar. Nu even terug naar het voorgaande grondbeginsel, waarin we spraken over de verschillen in cultuur. De een schrikt als men een spier in het gezicht verrekt, de ander is nog steeds niet onder de indruk als er een bord door de kamer wordt gesmeten. Dat heeft alles te maken met wie je bent als mens, maar ook met wat je in het verleden hebt geleerd over emoties. Je hebt mensen die meesters zijn in het laveren en daarmee conflicten structureel uit de weg gaan. Het blijft ogenschijnlijk rustig, maar je komt geen steek verder. Gedoe gaat onder het tapijt, daar gaat het broeien en verdwijnen doet het niet. Uiteindelijk doemt het gedoe plus de opgebouwde en onderdrukte emoties daaromtrent weer op. Je moet terug naar start. Je hebt daarnaast ook mensen die over alles moeten vechten, want zo hebben zij het geleerd. Uiteindelijk levert dit beschadiging van vertrouwen en onrust op. Als je dit herkent, dan heb jij – of diegene die het aangaat – te leren dat het bespreken van problemen menselijk en in contact mag. Vechten kan altijd nog.
Problemen effectief bespreken is dus niet zo vanzelfsprekend. Vertel gezinsleden dat problemen die blijven sudderen uiteindelijk leiden tot grotere problemen. Niets is zo groot als datgene wat er niet mag zijn. De oplossing is om problemen bij de kern aan te pakken en dat doe je door het te onderscheppen voordat het een probleem kan worden. Als iedereen hier zijn steentje in bijdraagt en de volwassenen in huis dit voor kunnen leven, dan is er meer ruimte voor harmonie.
Een heel effectieve manier om mogelijke problemen voor te zijn is door gezinsvergaderingen in het leven te roepen. Daarin bespreek je wat wat er speelt, wat goed gaat en wat minder goed. Men leert uitspreken, overleggen en als bonus leer je elkaar beter kennen. Je krijgt de gedachten van de ander mee, waardoor het begrip voor elkaar groeit. Dat het gezinsgevoel groeit is een mooie bonus!
Wil je meer weten over gezinsgesprekken? Bekijk dan eens de video van Sigrid de Haan – Stiefgoedcoach, werkzaam in Amersfoort e.o.
Lees hier ook: Grondbeginsel 1: Met het nieuwe gezin gaat het oude verloren. Iedereen lijdt verlies. Grondbeginsel 2: Geniet van alle verschillen, de diversiteit is een verrijking. Grondbeginsel 3: Waardeer ieders inspanning, zowel de grote als de kleine gebaren. Grondbeginsel 4: Wees flexibel, dat scheelt veel energie. Grondbeginsel 5: Emoties horen erbij, leuk of niet.