Door Patricia Heije | oprichter Stiefgoed
De 12 grondbeginselen van het samengesteld gezin: Stief is anders.
8. Verschil samengesteld gezin en kerngezin.
Een samengesteld gezin is leuk, uitdagend en verfrissend, maar ook zo nu en dan onbegrijpelijk, een desillusie of eenzaam. Hoe je het ook bekijkt, het samengesteld gezin is anders dan een kerngezin. Hoe anders? Dat staat beschreven in de 12 grondbeginselen van het samengesteld gezin. Vandaag het achtste grondbeginsel;
Een samengesteld gezin is anders dan het kerngezin. Probeer het niet gelijk te maken.
Hoe groter de inzet om het beeld van een kerngezin op het samengesteld gezin te plakken, hoe groter het risico dat het uiteindelijk niet lukt om samen te blijven. In welke opzichten het samengesteld gezin anders is, dat lees je in dit grondbeginsel. Voor de stiefouders die in voorgaande relaties nog geen ouder zijn geworden is dit grondbeginsel meestal moeilijker dan gemiddeld. Zij beleven het gezinsleven voor de eerste keer en hebben geen eerdere ervaring als ouder in een gezin. Het valt niet mee om in een onbekend landschap je plek te vinden.
Voor de eerste keer zwanger
Toch komt het moeilijkste op een later moment, namelijk wanneer de eerste zwangerschap zich aankondigt, de zwangerschap en de geboorte van het eerste ‘eigen’ kind. Het is een groot verschil of je dit doormaakt met of zonder kinderen uit een voorgaande relatie. Als je, naast in verwachting zijn van je eerste kind, ook stiefouder bent dan leef je niet alleen toe naar de geboorte, maar heb je ondertussen ook te bepalen hoe en wanneer je de kinderen inlicht, wanneer de ex-partner op de hoogte wordt gesteld, hoe er plek gemaakt wordt voor de nieuwe baby, wanneer de kinderen bij het kraambed mogen komen en of de ex-partner daarbij is. Met andere woorden. Zwanger zijn van je (eerste) kind in een samengesteld gezin is complexer omdat je voortdurend, ook bij intense privémomenten, rekening moet houden met de context waarbinnen je leeft.
Suzan
Suzan is bijna uitgerekend! Maar eigenlijk vindt ze die bevalling niet zo spannend. Wat ze wel heel spannend vindt is hoe het straks allemaal gaat. Ze is dan voor het eerst echt moeder en het idee dat ze meteen haar drie stiefkinderen aan het kraambed erbij heeft, voelt overweldigend. Ze is bang dat ze onvoldoende ruimte krijgt om zich helemaal aan haar kindje te hechten. Chantal -haar stiefdochter van 13 – is immers fan van baby’s, die zal haar echt willen verzorgen. Het valt niet meer voor Suzan om haar zorgen met Maarten te bespreken. Hij vindt het idee juist gezellig! Toch zal het moeten, anders begint ze voor haar gevoel al met een achterstand aan haar moederschap. Dat kan toch niet de bedoeling zijn…
Je kunt niet alles weten
Dat je niet kunt weten waaraan je begint, dat is een gegeven. In de mooie, verliefde periode denk je alles aan te kunnen. Alles komt goed. En dat is ook zo, mits je je snel kunt overgeven aan de complexiteit die een samengesteld gezin anders maakt dan een kerngezin. Goede voorlichting is dus van groot belang, want een samengesteld gezin is echt prachtig, mits je weet wat je kunt verwachten.
Rouwen om het verloren kerngezin
Als het kerngezin van weleer is opgebroken doet dat pijn en vraagt het rouwen. Bij kinderen is de wijze van rouwen en aanpassen aan de nieuwe situatie, naast karakter- en omgevingsafhankelijk, ook leeftijdsafhankelijk.
Hoe meer pogingen om het samengestelde gezin hetzelfde te laten zijn als het kerngezin, hoe meer energie er lekt. Dit kerngezinsideaal loslaten gaat altijd over de as van rouw. In grondbeginsel 1 lees je hier meer over. Mensen hebben te buigen voor datgene wat je niet kunt veranderen en te accepteren dat de regels binnen een samengesteld gezin anders zijn.
Iedereen bepaalt zelf op onderbewustzijnsniveau óf en zo ja, wanneer dit moment zal zijn. Informatie ontvangen over de wijze waarop een samengesteld gezin wél werkt, maar ook in gesprek gaan met ervaringsdeskundigen draagt bij aan acceptatie en overgave aan de situatie. Als ik er naar vraag, dan weet men mij feilloos te vertellen wanneer het moment van buigen daar was. Er kwam rust en alles leek vanaf dat moment makkelijker te gaan, ook al bleek dit feitelijk niet zo te zijn.
Familieopstelling
Tijdens familieopstellingen zie ik geregeld tranen opwellen over het verlies van het eenvoudige kerngezinsleven. Als je liefdevol de gedachte kunt omarmen dat het kerngezin verleden tijd is, dan komt er ruimte om daadwerkelijk verder te kijken dan de teleurstelling. Er wordt plaats gemaakt voor de mooie herinneringen, maar ook voor al het moois wat een samengesteld gezin biedt.
Dus toets eens bij jezelf eens of je het feit dat je leeft in een samengesteld gezin voor jou oké is. Heb je het omarmd? Ik wens je een volle Ja toe! En zo niet, dan is er nog wat werk aan de winkel.
Patricia Heije heeft Stiefgoed in 2012 opgericht vanuit een persoonlijk verlangen om alle samengestelde gezinnen een goede start te geven en bij te staan wanneer het niet goed gaat. Klik hier als je meer wilt weten over het ontstaan van Stiefgoed en de ontwikkelingen die Stiefgoed in de daarop volgende jaren heeft doorgemaakt.
Lees meer:
Grondbeginsel 1: Met het nieuwe gezin gaat het oude verloren. Iedereen lijdt verlies.
Grondbeginsel 2: Geniet van alle verschillen, de diversiteit is een verrijking.
Grondbeginsel 3: Waardeer ieders inspanning, zowel de grote als de kleine gebaren.
Grondbeginsel 4: Wees flexibel, dat scheelt veel energie.
Grondbeginsel 5: Emoties horen erbij, leuk of niet.
Grondbeginsel 6: Maak problemen bespreekbaar, vermijden doet lijden.
Grondbeginsel 7: De bloedband staat voor onvoorwaardelijke liefde, de stiefband vraagt onderhoud.