‘De relatie van Dana is voorbij en nu dringt ze zich op aan mijn Tim! En weet je wat zo frustrerend is? Hij zegt altijd maar ‘ja’ tegen haar. Wat ze ook maar wilt van hem. Moedeloos word ik ervan! Het lijkt alsof ik er helemaal niet toe doe als zij in beeld is. ‘
In een stortvloed legt Christa haar verhaal op tafel, doorspekt met verdriet en ongeloof. ‘Misschien moet ik mijn relatie maar opbreken. Ik kan niet tegen Dana op. Ik krijg geen kans om mijn liefde voor Tim minstens evenveel waard te laten zijn.’
Tim’s ogen stralen angst uit. Bang om zijn nieuwe liefde te verliezen, hij schud zijn hoofd. ‘Ik doe alles voor Christa, zorg ervoor dat het haar aan niets ontbreekt, maar o wee als ik alleen maar de naam van mijn ex uitspreek. Dan zijn de poppen aan het dansen.’
Wat Tim en Christa mij hier laten zien is één van de drie meest voorkomende dynamieken in een samengesteld gezin. Een dynamiek is het gedrag wat je ziet en veroorzaakt wordt door de lijntjes die er lopen tussen mensen, in dit geval mensen die horen bij een samengesteld systeem. De hoeveelheid en wirwar aan verschillende lijntjes, maakt het complex.
Ook tussen de expartner en het samengestelde gezin lopen er lijntjes. Lijntjes die, als je de situatie van Tim en Christa leest, spanning oproepen. Soms zouden we willen dat die lijntjes er niet waren omdat je het gevoel hebt dat jouw lijntje, minder sterk, zichtbaar of belangrijk is. Ik hoef je niet uit te leggen dat alle lijntjes belangrijk zijn, de één doet niet onder voor de ander. Maar toch voelt het soms zo.
Uit ons gesprek wordt duidelijk dat Tim alles op alles zet om Christa het gevoel te geven dat ze er ontzettend toe doet en belangrijk is voor hem. En ondertussen lijkt het erop alsof het niets uitmaakt. Hij weet niet meer hoe hij dit op kan lossen.
En trouwens, zijn ex Ãs ook belangrijk voor hem. Hij moét zijn relatie goed houden met haar. Stel je voor dat het mis zou lopen, dan neemt de kans toe dat hij niet meer zo veel voor de kinderen mag zorgen als hij nu doet. Dat is wel het laatste wat hij wil. Kinderen die hém moeten missen. Hij heeft ze al zoveel pijn gedaan door weg te gaan bij hun moeder.
Dus ja, hij zegt graag ‘ja’ tegen Dana, daardoor houdt hij de relatie tussen Dana en hem goed. Bovendien, wat denk je dat de kinderen zullen zeggen als hij weigert een weekend te ruilen?
Tim kijkt Christa aan ze ziet zijn moedeloosheid. Zij voelt met hem mee én ze is boos. Ze geeft aan dat dit allemaal wel zo kan zijn, maar dat zij zich doodongelukkig voelt. ‘Ik moet maar mee en heb helemaal geen regie meer over mijn agenda. Dana bedenkt, jij zegt ‘ja’ en Ãk ben degene die zich aan moet passen. Ik wil dat het anders wordt!’
Op mijn vraag aan Tim en Christa of zijn bereid zijn om te kijken naar een oplossing komt een krachtige Ja. Ik leg ze uit dat iedereen een plek heeft in een systeem. Ook de expartner. Christa knikt bevestigend en zegt dat ze dat weet en er ook achter staat dat Dana een plek heeft. Ze is tenslotte de moeder van zijn kinderen. Mijn aanvulling dat de stiefouder ook een vanzelfsprekende plek heeft komt als een mokerslag bij haar binnen.
Ik laat Tim en Christa zien dat het al heel snel zo is dat je als biologische ouder in een samengesteld gezin steeds laveert tussen de, in Tim’s situatie, ene en de andere vrouw. Op de vraag hoe het voor ze zou zijn als Tim daar eens mee stopt, ademt Tim diep in. ‘Dat zal rust geven, maar hoe ga ik dan om met de vragen van Dana die van invloed zijn op Christa?’.
Ik geef aan dat je altijd kunt antwoorden dat je haar vraag hebt gehoord en dat je even tijd neemt om de vraag te laten bezinken, eventueel de agenda te controleren of te overleggen met Christa en dat je daarna contact met haar zult opnemen. Christa barst in huilen uit. ‘Dat is nog nooit gebeurd en ik zie nu in dat dit precies is wat ik nodig heb. Dat hij mÃj hoort! Eigenlijk doet het er dan niet meer zo toe wat zijn besluit dan is en en terugkoppeld aan Dana.’
Tim is verbaasd. ‘Is het zo simpel?’
Daar kan ik hem bevestigend op antwoorden. Het is als biologische ouder belangrijk dat je jouw nieuwe partner ziet en hoort vanaf haar plek, naast jou. Telkens als je een vraag krijgt die invloed heeft op het leven van je nieuwe partner heb je haar te ‘consulteren’ voordat je jouw expartner antwoord geeft. Dit krijg je natuurlijk niet altijd voor elkaar, maar als je alleen al deze gedachte met je meeneemt, dan zul je zien hoe makkelijk en logisch dit eigenlijk is.
Tim vraagt mij hoe het dan zit met zÃjn mening. Doet die er dan nog wel toe? Natuurlijk, is mijn antwoord. Dat Christa jou aangeeft hoe ze het ziet, wil nog niet zeggen dan je ook haar mening over moet nemen. Als huiswerk gaan ze aan de slag met deze ‘cirkel van insluiting’, de moedeloosheid heeft plaats gemaakt voor perpectief en samenzijn.