‘Ik heb geen idee hoe dat moet, stiefouder zijn. Kan jij me dat vertellen?’ vraagt een cliënt bij ons eerste gesprek? ‘Tsja..’, antwoord ik. ‘Natuurlijk zijn er gouden regels en toch is niet één situatie en dynamiek gelijk. Het is zoeken naar hoe ‘stiefouder zijn’ in jullie situatie én voor jou werkt’ zeg ik.
Maatwerk dus en tochtoch zijn er ook veel gelijkenissen.
Het wel belangrijk om, naast maatwerk wat zoeken en experimenteren vergt, te weten wat wél werkt in het samengesteld gezin. Laat ik het eens hebben over één van de belangrijkste gouden regels binnen het samengestelde gezin: weet hebben van (on)voorwaardelijkheid.
De reden dat je stiefouder bent is omdat je tot over je oren verliefd werd op jouw partner. Dát is de reden dat jullie samen zijn. Soms wordt dit een beetje vergeten, zeker als de droom van een prachtig kerngezin (ouders+kinderen) nog aanwezig is. Of omdat je nu eenmaal gewend bent aan het leven in een kerngezin en doet wat je altijd al deed, partner en ouder zijn. De focus komt dan meer op de kinderen te liggen. Alsof jullie beiden via de kinderen naar elkaar kijken. Bijzonder toch, als je hier even over nadenkt?
Als dit in liefde en harmonie gebeurt is er niet zo veel aan de hand, behalve dan dat je elkaar soms even kwijt bent. Dat gebeurt in de beste relaties en hersteld zich, met een beetje inspanning, wel weer. Inmiddels weet ik als stiefspecialist dat het hier niet altijd bij blijft, want soms voelt het als jouw verantwoordelijkheid om de kinderen van je partner goed groot te brengen. Het lijkt een onvoorwaardelijke relatie te zijn tussen jou en je stiefkinderen.
Toch is niets wat het lijkt.
De band tussen ouder en kind is onvoorwaardelijk. Concreet gezegd: het kan altijd. Dat je als ouder soms tabak hebt van jouw kind dat komt voor, maar weggaan om weer op te laden is niet per sé nodig. Dat is voor een stiefouder anders. De stiefband is een voorwaardelijke band. Concreet gezegd: Soms kan het wel en soms niet. Duidelijker kan ik het niet omschrijven. Als stiefouder van jezelf eisen dat je voortdurend liefde en zorg moet voelen voor je stiefkind(eren) is écht te veel gevraagd.
Over het algemeen kost samenzijn met stiefkinderen energie en daarmee zeg ik niet dat het niet leuk is om samen te zijn, maar toch Wees lief voor jezelf en zorg voor jezelf. Wissel de momenten met én zonder jouw stiefkinderen af, zodat je voldoende ruimte hebt om op te laden. Dan kan je er écht zijn als je er bent. Dat is wel zo duidelijk en fijn voor jezelf en de anderen.
Heb jij uit liefde voor jouw partner een stevige zorgtaak of verantwoordelijkheid voor je stiefkinderen op je genomen? Ga dan eens bij jezelf na of dit eigenlijk wel klopt. Past het ook bij jouw energiehuishouding, staat het niet in de weg van: jouw partnerrelatie, omgang met de ex (de andere ouder van de stiefkinderen) én in de zorg voor jouw eigen kinderen? Als dit niet helemaal klopt, dan is er nog steeds geen nood, maar neem het wel serieus.
Bekijk samen met je partner op welke wijze je bij kunt dragen én in balans kan blijven. Dat recht héb je en jouw stiefkinderen hebben recht op een stiefouder die niet liever ergens anders wilt zijn. Bovendien was het overnemen van ouderschap vast geen onderdeel van de overeenkomst bij het aangaan van jouw partnerrelatie.